Promowanie treści politycznych poprzez media nie jest zabiegiem nowym. We wcześniejszych dekadach dominowały propagandowe przekazy telewizyjne, kilka lat temu w dyskursie społecznym prym wiodły memy, a aktualnie największą popularnością cieszy się polityczny kontent na TikToku. Jak bardzo aplikacja służąca pierwotnie do filmowania układów tanecznych wpłynie na nastroje polityczne w Polsce?

Jak media wpływają na odbiorców?

Kształtowanie opinii publicznej poprzez wpływ na nastroje odbiorców jest jednym z głównych zadań mediów. Często stosuje się strategie, które wywołują emocje, takie jak strach, złość, nadzieja czy entuzjazm. Te zaś  mogą przyczynić się do tego, jak są postrzegani różni kandydaci i partie. Wyborcy cechują się tendencją do głosowania na tych, którzy wydają się uspokajać ich obawy lub spełniać oczekiwania.

Mniej oczywistym zabiegiem jest badanie opinii publicznej poprzez tzw. efekt wozu zwycięzcy – czyli skłonności do popierania kandydata, który zdobywa przewagę w sondażach. Aktualnie takie skłonności charakteryzują raczej starsze pokolenie. Z drugiej strony młodsze osoby, choć wydają się bardziej świadome stosowanych przez media technik, nadal są podatne na ich różne zabiegi.

Fenomen TikToka

TikTok jest szczególnie popularny wśród osób młodych, zwłaszcza w wieku od 16 do 24 lat. Charakteryzują go krótkie, trwające zazwyczaj 15-60 sekund, filmiki. To idealnie odpowiada chwilowemu zakresowi uwagi młodszych internautów, którzy chętnie przeglądają treści podane w szybki i zwięzły sposób. Algorytm TikToka jest kluczowym elementem jego popularności. Wykorzystuje on uczenie maszynowe i analizę zachowań użytkowników, aby personalizować dla nich treści. Algorytm bada, jakie filmy użytkownik lubi, ile czasu spędza na oglądaniu poszczególnych treści, jakich hasztagów używa itp. Następnie dostarcza mu podobne, co zachęca do dłuższego spędzania czasu na platformie.

Wobec tego nie zaskakuje, iż dla polityków szerzenie swoich postulatów oraz planów partyjnych na TikToku okazuje się świetnym zabiegiem wizerunkowym, dającym rozgłos ich sylwetom politycznym. Widać to doskonale na przykładzie Mentzena, który w krótkim czasie zyskał tam wielu wyborców dla partii Konfederacji, kreując się na osobę wysoko wykształconą oraz kompetentną w dziedzinie ekonomii. Mało który z jego odbiorców kojarzy natomiast kuriozalne wypowiedzi Korwina tudzież Brauna. W przypadku ujawnienia rażących błędów w ich planie wyborczym bądź niedopowiedzeń jego dotyczących, na koncie Sławomira natychmiast pojawiają się treści wmawiające odbiorcy „słuszny” obraz polityczny.

Czy wpływa to na młode osoby? Niestety tak

Spore obawy budzi odbieranie przez młode osoby takich treści bez wgłębiania się w szczegóły. Rzadko kiedy użytkownik sam decyduje się sprawdzić m.in. rzetelność bądź prawdziwość danego komunikatu, jeżeli algorytm nie podsunie mu odpowiedniego sprostowania. Prostota i krótki czas trwania filmików powodują poczucie posiadania dostatecznej wiedzy na dany temat.

Dodatkowo ten niewymagający zaangażowania sposób odbierania informacji świetnie współgra z „lekkością” platformy: TikTok nie jest domyślnie aplikacją służącą do pogłębiania wiedzy z trudniejszych dziedzin. Ma być miejscem dostarczenia sobie ekspresowej dawki serotoniny poprzez oglądanie losowych filmików, które są powiązane z innymi treściami, które nas szczególnie interesują. Polityka jest trudnym zagadnieniem, a aktualnych zmian społecznych nie sposób w pełni zrozumieć, kiedy ograniczamy się jedynie do oglądania kilkunastosekundowych filmików.

Czy Tik Tok wpłynie na wyniki wyborów?

Będąc świadomym użytkownikiem, trudno nie odpowiedzieć twierdząco na postawione pytanie. Jest to wręcz niemożliwe, aby zniwelować do minimum wpływ TikToka na stan wiedzy politycznej oraz przekonania osób, które z niego bardzo chętnie korzystają. Aplikacja może potencjalnie wpływać na wyniki wyborów poprzez swoją zdolność do szybkiego rozprzestrzeniania informacji, generowania dyskusji oraz mobilizowania młodszej grupy wyborców. Wpływ ten jednak trudno określić jako pozytywny. Jedyną opcją, która mogłaby poprawić aktualny stan, byłoby szerzenie na TikToku informacji dotyczących polityki w sposób rzetelny - co, z powodu algorytmu, nie wydaje się do zrealizowania.

Magdalena GERAS