Akceptacja siebie jest podstawową kwestią dla każdego z nas. Jej obniżenie negatywnie wpływa na funkcjonowanie w życiu codziennym, towarzyskim, nauce czy podejmowaniu decyzji. Sprawia, że nasze relacje z rodziną, znajomymi oraz resztą społeczeństwa się pogarszają.

Aktualna sytuacja…

Od jakiegoś czasu obserwujemy coraz niższe poczucie własnej wartości i zmniejszony poziom akceptacji swojego wyglądu wśród młodych osób. Negatywny wpływ na samopoczucie wywierają m.in. media społecznościowe. Korzystanie z nich skutkuje odczuwaniem presji perfekcjonizmu i piękna, co ma ogromny wpływ na poczucie własnej wartości oraz samoocenę młodych osób. Sama presja piękna wspomaga rozwój zaburzeń związanych z wizerunkiem i cielesnością, np. zaburzenia odżywiania, dysmorficzne czy depresję.

Social media – codzienność XXI wieku

Media społecznościowe stały się codziennością XXI wieku. Od wybuchu pandemii spora część życia przeniosła się do sieci. Ludzie zastąpili podstawowe czynności oraz potrzeby aplikacjami i internetem. I choć sytuacja się ustabilizowała, dalej pozostali oni w świecie wirtualnym, w którym wszystko jest „perfekcyjne”. Niemal każdy z nas od razu po przebudzeniu sięga po telefon i przegląda aplikacje wybranych mediów społecznościowych, a telefon traktuje jako towarzysza każdej wykonywanej czynności.

Jak media społecznościowe wpływają na poczucie własnej wartości?

Aplikacje, takie jak Instagram, pokazują idealne życie, idealne sylwetki, perfekcyjne podróże oraz perfekcyjny perfekcjonizm. Publikowane zdjęcia są przerabiane, a pokazywanie codzienności i autentyczności staje się niemodne. Można zauważyć nadmierne dążenie do idealizmu, który po prostu nie istnieje.

Jednak spędzając długie godziny na takich aplikacjach, coraz bardziej wierzymy, że tak właśnie wygląda życie. Zaczynamy porównywać się do innych, do ich osiągnięć, sukcesów a przede wszystkim wyglądu. Problem dotyczy głównie kobiet, które spędzają codziennie czas na Instagramie, scrollując posty influencerek i celebrytek, których treść wykreowano tak, by pokazywać użytkownikom życie „jak z bajki”. Wchodząc na platformę, znaleźć można tylko nieliczne zdjęcia bez makijażu, w niekorzystnej pozie, nieprzerobione, niewyretuszowane, pokazujące codzienne życie, problemy bądź gorsze dni. To powoduje często obniżenie naszej samooceny oraz spadek poziomu własnej wartości.

Presja piękna

Presja piękna jest związana z presją społeczeństwa dotyczącą wyglądu, urody i sylwetki. Społeczeństwo narzuca nam ten jeden „odpowiedni kanon”, w który każdy ma obowiązek się wpisywać. Jest to oczywiście bzdura! A takie myślenie prowadzi do niskiej samooceny, obniżenia poczucia własnej wartości bądź zaburzeń związanych z ciałem. Należy pamiętać, że „piękno”jest przede wszystkim terminem subiektywnym. Najbardziej wartościowe piękno pojawia się razem z samoakceptacją i zdrowiem psychicznym.

Perfekcjonizm czy Perfectstagram?

Przeglądając platformę Instagram, widzimy idealne sylwetki, śliczne twarze, kobiety w fenomenalnych makijażach, słoneczne zdjęcia z rewelacyjnych podróży, doskonałe potrawy oraz perfekcjonizm. Świat pokazany na Instagramie pokazuje wyidealizowane, perfekcyjne, wyretuszowane życie, promując nieosiągalne lub trudne do osiągnięcia standardy piękna. Obserwując takie obrazy, użytkownicy zaczynają się porównywać z innymi. Jednak ich świadomość, że życie na Instagramie nie ma odwzorowania w rzeczywistości, jest niska. W badaniach na temat wpływu Instagrama na poczucie własnej wartości u Polek zaledwie 24,1% respondentek zaznaczyło odpowiedź „tak” na pytanie, czy są świadome wpływu Instagrama. Natomiast kobiety z brakiem tej świadomości zaczynają czuć się źle w swoim ciele, czują presję, że odstają od reszty. Wszystko zmierza do obniżenia poczucia własnej wartości, zadowolenia z siebie i prowadzonego trybu życia oraz braku akceptacji.

Należeć do kultury, ale nie być pod jej kontrolą

Czy w czasach rewolucji mediów da się należeć do kultury, ale nie być pod jej kontrolą? Jest to dosyć skomplikowane, ponieważ to, co dzieje się w sieci, nieustannie nas dotyka i otacza z każdej strony. Nie będąc w internecie, stajemy się narażeni nawet na wykluczenie społeczne. Nie posiadając kont na portalach społecznościowych, zanikamy też w realnym świecie. Ale czy da się tego uniknąć? Czy można być aktywnym w social mediach i nie być ich ofiarą? Trudno stwierdzić jednoznacznie. Na pewno bardzo ważną rolę odgrywa świadomość. Im bardziej jesteśmy świadomi wpływu, jaki wywierają one na nasz światopogląd, samoakceptację oraz samoocenę, tym mniej im ulegamy. Warto wiedzieć, że to, co widzimy w internecie, nie odwzorowuje rzeczywistości żadnej osoby kryjącej się za nazwą użytkownika, a świat nie ma podbitych filtrami barw.

Wyniki badań

Z przeprowadzonych przeze mnie badań „Wpływ Instagrama na poczucie własnej wartości u Polek” wynika, że 39,1% z nich ma niską samoocenę, a 6,2% bardzo niską. Z kolei Polki zapytane o akceptację swojego wyglądu w 51,2% zaznaczały, że mają z tym problem. W swoim badaniu postanowiłam również̇ zapytać́ o to, czy kobiety porównują się do innych, zobaczonych na Instagramie, kobiet. Respondentki odpowiedziały twierdząco w 64,1%.Poczucie własnej wartości we współczesnym świecie jest bardzo zachwiane. Jego brak bądź zaniżony poziom szczególnie dotyka młode osoby, korzystające z portali społecznościowych (m.in. Instagrama). Ważne jest kreowanie świadomości wśród młodych o ich negatywnym wpływie oraz presji, jaką wywierają. Na platformach tego typu pojawia się coraz więcej kont promujących akceptację swojego ciała i pokazujących, jak nierealistyczne zdjęcia wrzucane są codziennie na Instagrama oraz jak bardzo nie oddają one rzeczywistego wyglądu i życia, a są jedynie kwestią korzystnej pozy czy odpowiedniego oświetlenia. Świetnym przykładem influencerek i jednocześnie ciałopozytywnych aktywistek do zaobserwowania są Danae Mercer Ricci czy Sara Puhto .

Weronika BOROWIAK